Musa Saidcanov (1893-1937). Buhara Ceditçiliğinin en büyük temsilcilerinden, eğitimci, tarihçi alim, profesör (1935), ilerleme yolunda milli hareketin aktif katılımcılarından biri Musa Saidcanov 1893 yılı Buhara şehrinde tüccar bir ailede doğdu. Mir Arab Medresesi’ni bitirip Kogon’daki Rus tüzem okulunda okudu. Musa Saidcanov’un ilme olan ilgisi; Arap, Fars, Türki diller, edebiyat, tarih ve coğrafya ile ciddi olarak…
Devamı ...
Abidcan Mahmutov (1871-1936) Türkistan’daki ceditçilik hareketinin bir üyesidir. Büyük bir servet sahibidir. Yayıncı, toplum önderi, siyasetçi özellikleri şahsında toplayan Abidcan Abdulhalikoğlu Mahmudov , Fergana Vadisi aydınlarının önde gelen temsilcilerindendir.1871 yılında Mergilan’da doğdu. Tahminen 1898 yılında Hazar Denizi’ndeki Çeleken Yarımadası’na (günümüzde Türkmenistan’a bağlıdır) gidip pekçok işle ilgilendi. Burada arazisinde petrol çıkınca birden zengin oldu. San Petersburg…
Devamı ...
Münevver Kari Abdürreşithanov (1878-1931) Orta Asya Ceditçilik hareketinin önderi. XX. Asır Özbek milli basın ve yeni usüldeki milli eğitim kurucusu.Yeni milli tiyatro kurucularından birisidir. Edip, şair, hoca, gazeteci, aydın, cemaat erbabı Münevver Kari Abdürreşidhanoğlu, 1878 yılında Taşkent şehrinin Seyh Havend Tahur semtinin Derhan mahallesinde doğdu.Babası müderris Abdürreşidhan Sabitbaldihanoğlu’dur, annesi Hasiyet hanım, Hanhoca Şahrahimhoca isimli müderrisin…
Devamı ...
Damla Hindistani (1892-1989) Orta Asya’da “Mevlevi Hindistani, Hacı Damla” gibi isimleriyle tanınan ve hürmetle anılan asıl ismi Muhammadjan Molla Rüstem oğlu olan ehli ilim zat, 1892 yılında Kokand’a bağlı Hoca Muhammed Veli Mezarlığına yakınındaki Çarbağ köyünde doğdu. Anne-babası, ilim ve irfan sahibi kişilerdi. Evlatlarına çocukluktan itibaren ilim tahsil etmesi için hassasiyet göstermişlerdi. Böylece Muhammed, 14…
Devamı ...
Alihan Töre Sağuni (1885-1976) Alihan Töre Şakirhocaoğlu (Sağuni :Balasagun’da doğduğu için bu ismi kullanmıştır) (d.21.03.1885-Tokmak- ö.28.02.1976- Taşkent) Din ve toplum önderi, ulema, Özbek bir aileye mensup olan Alihan Töre Sağunî, 1885 yılında Kırgızistan’ın Tokmak (eski Balasagun) şehrinde doğdu. İlk tahsilini kendi memleketinde yaptıktan sonra Mekke, Medine, Buhara gibi ünlü İslâm merkezlerinin mektep ve medreselerinde tahsil…
Devamı ...
Abdülhamit Süleyman Çolpan (1897-1938) 1897 yilinda Türkistan’ın Fergana vilayetine bağlı olan Andican kentinde dogdu. Gerçek adı Abdülhamit Süleyman’dır. Çolpan (Tan Yıldızı) onun takma adıdır. Çolpan Cedit doneminin en önemli şairidir. Hem medresede hem Rus okullannda öğrenim görmüş; Arapça, Farsça, Rusça ve Ingilizce öğrenmiştir. Mevlana, Sadi, Hafız, Hayyam, Nevayî, Fuzülî gibi Türk ve İslam klasiklerini okumuştur.…
Devamı ...
Osman Hoca Polathocayev (Osman Kocaoğlu)(1878-1968) Devlet adamı ve toplum önderi Osman Hoca, 1878 yılında Buhara’da tüccar bir ailede dünyaya gelmiştir. Buhara’daki Ceditçilik hareketinin önderlerindendir. Buhara’da medrese eğitimi almıştır. 1908’de İstanbul’da okumuştur. 1912’de gizli bir teşkilat olan “Terbiye-i Etfal” in faal üyelerinden biri olmuştur. İstanbul’da, Hindistan’da, Bahçesaray’da, Kazan’da, Taşkent’te yayınlanan gazete, dergi ve kitapları da okuyarak…
Devamı ...
Abdullah Kadiri (1894-1938) Özbek edebiyatının önemli temsilcilerinden birisi Abdullah Kadiri, 1894 yılının 10 Nisan günü Taşkent’de doğdu. Aşağıda bahsedilen sözler, yazarın 1926 yılına kadar olan hayatını aydınlatmaktadır. “Herhalde vakitsizce olsa gerek fakir çiftçilikle gün geçiren bir ailede doğdum.Yaşım dokuz-onlara geldiğimde beni mektebe gönderdiler. Mektepte herhalde 2-3 yıl eski usülde eğitim aldım. Sonraki zamanlarda ailemin son…
Devamı ...
Abdullah Alevi (1903-1931) Çolpan’ın yakın arkadaşlarından ve öğrencilerinden biri Abdullah Alevi 1903 yılı Taşkent’in Piskent ilçesinde aydın bir ailede dünyaya geldi. Çocukluk döneminden itibaren tarih ve edebiyata meraklıydı. Medrese eğitimiyle kifayet etmeyip hususi mütalaa yoluyla de bilim dairesini genişletmiştir. Aynı zamanda Rusça ve Almanca dillerinde de eğitim aldı ve bu dillerde yazılan edebiyatı tanımaya başladı.…
Devamı ...
Feyzullah Hocayev (1896-1938) Tanınmış devlet ve siyaset adamlarından birisidir. Buhara Islahatçılar Hareketinde aktif faaliyet gösteren, “Genç Buharalılar” partisinin başta gelen şahıslarından biri olan Feyzullah Hocaev, 1 Temmuz 1896 yılında Buhara’da doğdu. Ailesi şehrin büyük tüccarlarındandı. Eski mektebi bitirdikten sonra “Buhara Medresesi” nde okudu. 1907-1912 yılları arasında Moskova’da özel hocalardan ders aldı. 1913 yılından itibaren Ceditçiler safına…
Devamı ...